Direkt, aktarmalı, bağlantılı, stopover, charter, codeshare uçuş, open-jaw uçuşlar nelerdir?

Tatile gidelim dedik, uçak bileti için araştırmalara başladık, aradığımız uçuşu da bulduk, açıklamaları okuyalım dedik, o da ne? Bir sürü uçuş şekli içeren cümlelerle dolu. Direkt, aktarmalı, stopover uçuş vb. Alt üstü bir bilet alacağım ama hangi uçuş bana göre?

Direkt, aktarmalı, bağlantılı, stopover, charter, codeshare uçuş, open-jaw uçuşlar nelerdir? Tüm bu uçuş türleri ne anlama geliyor? Gelin bunların açıklayalım;

Direkt uçuş nedir?

En basit haliyle İstanbul’dan binip, başka bir şehre iniş yapılmadan, Ankara’ya inilen uçuş. Uçağın bir havalimanından kalkarak, diğerine inmesidir.

• Bu uçuşlarda bir adet uçuş numarası vardır. TK 7619 gibi
• Bavulunuzu biniş noktasından verip, iniş noktasından alabilirsiniz.

Aktarmalı uçuş (Transit Flight) nedir?

Aslında adı üzerinde olmasına karşın hep bir kuşku içermektedir. Acaba valizimi nerede alacağım, valizim kaybolur mu, valizimi alıp tekrar mı vereceğim, dış hatlarda ülkeye giriş yapmam gerekir mi, bana yeni bir bilet verilecek mi, diğer uçağı kaçırırsam ne olacak?

Örnekle başlayalım o zaman; Adana’dan İstanbul’a uçuş yapacak uçağın Ankara’ya inip, 24 saatten az bir süre bekledikten sonra İstanbul’a devam etmesi veya İstanbul’dan Amsterdam’a uçuş yapacak uçağın, Atina’ya iniş yapması gibi.

Aktarmalı uçuşlarda;

• Aktarmalı uçuş için size yapacağınız aktarma kadar biniş kartı verilecektir. Örneğin Adana’dan uçağa bineceksiniz. Son durağınız İstanbul. Uçağınız arada Ankara’ya inecek ve burada 4 saat bekleyeceksiniz. Bu durumda Adana’dayken size Adana-Ankara için bir biniş kartı, Ankara-İstanbul için de bir biniş kartı olmak üzere 2 adet biniş kartı verilecektir.
• Bu biniş kartları birbirinden farklı olduğundan dolayı, koltuğunuz da değişecektir.
• Uçuşunuz öncesi, bagajınızı teslim ederken mutlaka son durağınızı söyleyerek, bagajınızın doğru yere gönderildiğinden emin olunuz. Bagaj fişinizde son durağınızın yazılı olduğunu kontrol edin.

Valizlerin durumu

• Adana-İstanbul örneğinden devam edersek, valizlerinizin Ankara’da indirilmemesi için, Adana’da iken, İstanbul yolcusu olduğunuzu, İstanbul uçuşunuzun numarasını ve saatini mutlaka belirtiniz.
• Aktarmalı uçuşun bir diğer karın ağrısı da binilecek olan ilk uçağın rötar yapması ve diğer uçuşun kaçırılması durumudur. Bu tarz bir durumda, aynı hava yolu firması ile uçuşunuza devam edecekseniz, elinizdeki biletiniz, kimliğiniz veya pasaportunuzun ibrazı ile problemsiz bir şekilde yeni bir biniş kartı düzenlenerek bir sonraki uçağa aktarılırsınız.
• Aktarmalı uçuşlarda uzun bekleme süresi bulunan uçuşlarda havaalanı dışına çıkılabilir mi? Yurt içiyse evet, yurt dışında bir yer ise o ülke için geçerli vizeniz varsa yine evet. Zamanın çok iyi planlanması gerektiğinin unutmayınız!

Aktarmada havalimanı dışına çıkılır mı?

• Aktarma için kullanılan havalimanı yurt dışında ve diğer uçuşunuza 3-4 saat veya daha fazla bir süreniz var. Bu ülke için vize sorununuz da yok (ya ülke size vizesiz, ya yeşil pasaportlusunuz ya da o ülke için geçerli vizeye sahipsiniz) bu durumda o ülkeye gelmiş gibi havalimanından çıkış yapabilir ve o şehri gezebilirsiniz. Bazı ülkelere giriş öncesi doldurulan formları da doldurmanıza aslında gerek yok. Çünkü o formlar o ülkede en az 1 gece konaklayacağınız zaman dolduruluyor ama işinizi garantiye almanız önemli.
• Aktarmalı uçuşunuz esnasında bazı “low-cost” yani, düşük maliyetli hava yolu firmalarının bagajları otomatik olarak diğer uçağa aktarmadığını unutmayınız. Bu sebeple bileti almayı düşündüğünüz firmaların bagaj politikasını dikkatlice okumanızda fayda var.

Aktarmalı uçuştan erken inebilir miyiz?

• Aktarmalı uçuşlardan erken inmek. Örneğin, İstanbul’dan Münih’e gitme planınız var. Baktınız bilet fiyatı 500 TL, daha sonra İstanbul-Berlin uçağına baktınız, bu uçuş Münih aktarmalı ve 400 TL. Tabi ki ikincisi daha mantıklı geldi 🙂 Ama dikkat edilmesi gereken hususlar var. Bir uçuş bacağının (devam edeceğiniz diğer uçuşun) kaçırılması veya uçuştan vazgeçme hakkınızı her hava yolu saklı tutmaktadır. Ama uçuşa devam edemeyeceğinizi ve iniş yapmakta ısrarcı olduğunuzu gösterdiğiniz durumda kolaylıkla uçuşa devam etmeyebilirsiniz. Bu gibi bir durumda sadece el bagajı ile seyahat etmeniz işinizi kolaylaştıracak, aksi takdirde hava yolu politikası gereği uçuşa devam ettirilebilirsiniz. Son olarak biletinizi eğer gidiş dönüş aldıysanız (İstanbul-Berlin-İstanbul şeklinde), dönüş uçağına kabul edilmezsiniz. Ama eğer fiyat fayda değeri sizin için uygunsa almaya değer 🙂

Bağlantılı uçuş nedir?

Bana sorarsanız en güzel gezme şekillerinden biridir. Bu sayede hem maliyetleri azaltmış hem uzun uçuşlara bir süre ara vermiş hem de yeni bir yer görmüş olabilirsiniz. Gelelim ne olduğuna; birden fazla uçuşun birbirine bağlanarak meydana gelen uçuş şeklidir. Bu bağlantı ya hava yolu firması ya da sizin tarafınızdan yapılır. Hava yolu firmaları tarafından çok yaygın olmasa da gezginler tarafından yapılanı oldukça yaygındır.

Örnek ile açıklarsak;

• İstanbul’dan Filipinler’e gitmek istiyoruz. Bilet araştırmasında direkt uçuşun var olduğunu gördük ama çok pahalı. Aktarmalı uçuşlara baktık, nispeten ucuz ama yine bütçemizin üzerinde o zaman kendimize hemen bir bağlantı yapabiliyor muyuz ona bakıyoruz. Filipinler’e Katar’dan uygun uçuş bulduk, güzel. İstanbul’dan da Katar’a uygun uçuş bulduk o da güzel. Aralarında 3 gün var ve Katar bizden vize istemiyor. Harika! İşte sizi harika bir bağlantı! Hem bilet fiyatlarını azalttık hem de Katar’ı gezme fırsatı yakaladık.
• Şimdi gelelim bu bağlantılı uçuşlarda dikkat edilmesi gerekenlere. İlk olarak bağlantı süreniz. Eğer diğer uçuşunuza yeterli vakit bırakmadıysanız, sırf 3 kuruş ucuz diye, yetişirim ben diyerek bileti aldıysanız, o uçuşu kaçırabilir ve tasarruf edeceğim derken daha da zarara girebilirsiniz. Bu yüzden kesinlikle iki uçuş arasına yeterli zaman bıraktığınızdan emin olun.

Hangi terminal olduğuna dikkat!

• Bağlantılı uçuş ayarlıyorsanız ikinci uçuşu yapacağınız havalimanının aynı olduğunu, aynı olsa bile hangi terminallerden olduğunu mutlaka ama mutlaka kontrol ediniz. Ne de olsa aynı havalimanında der ve bileti alırsanız, bagaj alım, pasaport kontrol ve gümrük gibi işlemleri halledip te, Paris Charles De Gaulle veya Filipinler Manila terminalleri gibi birbirlerinden bağımsız ve ulaşım için en az 1-2 saat olan yerlere denk gelirseniz yine uçuşunuzu kaçırmanız kuvvetle muhtemel. Bu sebeple havalimanı ve terminal kontrolünün şart olduğunu unutmayınız. Aynı şehirlerde birden fazla havalimanı olduğunu unutmayın ve şehrin değil de, mutlaka havalimanının aynı olduğundan emin olunuz.
• Bagaj politikası. Amacımız zaten tasarruf yapmak, bağlantılı uçuş planladık. İstanbul’dan bindik Katar’a 30 kg bagaj hakkımız olan hava yolu firması ile gittik. Oradan da Filipinler’e gideceğiz. Ama baktık bir de ne görelim, gideceğimiz hava yolu firması low-cost ve bagaj bilete dâhil değil. Ee ama bizim 30 kg bagajımız var, ne yapacağız şimdi? Bilet kadar para vererek mecbur yanımıza alacağız. İşte bu gibi sürprizlere düşmemek için, bağlantı yapacağınız hava yolu firmalarının bagaj politikalarını mutlaka okuyunuz. Bağlantılı uçuş yapıyorsak el bagajı ile yapmak en mantıklısı.

İlk uçuş rötar yaparsa ne olacak?

• Bağlantılı uçuş planladık, aldık biletlerimizi. İki uçuş arasına da 4 saat bıraktığımızı düşünelim. Bekleme salonunda otururken, ilk uçuşumuz rötar yaptı ve 4 saat sonra kalkış yapılacağını öğrendik. Ne olacak şimdi? Diğer uçuşu daha şimdiden kaçırmış olduk. Peki, rötar yapan ve diğer uçuşu kaçırmama sebep olan hava yolu firması zararımı tazmin edecek mi? Tabi ki hayır. İki uçuş tamamen birbirinden bağımsız ve kendimiz tarafından oluşturulduğu için geçmiş olsun.
• Son olarak skyscanner, momondo, expedia vb. arama motorları otomatik olarak 1 saatten daha az süreli bağlantılı uçuşlar size çıkarmamakta. Eğer bildiğiniz bir havalimanı ve ikinci uçuşunuza yetişebileceğinizi düşündüğünüz zaman, ayrı ayrı arama yaparak, aralarında daha kısa süreli uçuşlar bularak da bağlantı yapabilmeniz mümkün.

Stopover (duraklamalı) uçuş nedir?

• Hava yolu firmasının kararlaştırmış olduğu duraklama yerlerinde, yolcunun yolculuğuna ara verebildiği uçuştur.
• 24 saatten fazla süren bir bekleme süresi mevcuttur.
• Uçaktan stopover yapılan ülkeye gitmişsiniz gibi iner, valizlerinizi alır ve o ülkede belirlenen süre kadar kalırsınız. Daha sonra yeniden havalimanına gelerek yarım kalan uçuşunuza devam edersiniz.
• Stopover uçuşları tüm hava yolu firmaları değil, bu uçuşu yapacağını bildiren, birçok uçuş noktası bulunan büyük hava yolu firmaları yapmaktadır.
• Genelde stopover noktaları hava yolu firmalarının merkez üsleri olan yerlerdir. THY için İstanbul, Emirates için Dubai gibi.

Stopover noktaları önemli!

• Örneğin Rusya’dan Türk Hava yolları ile ABD’ye uçmak istiyorsunuz. Güzergâhınız üzerindeki İstanbul’u da 2 günlüğüne keşfetmek aklınızdan geçiyor. O zaman bilet ararken kullandığınız arama motorlarındaki (skyscanner, momondo, expedia vb.) “çoklu uçuş” ya da “multi city” bölümünden, şu şekilde bir arama yapmamız gerekmektedir. İlk uçuşa Rusya-istanbul 01.01.2018 tarihli, diğer uçuşu da İstanbul-ABD 03.01.2018 tarihli olarak.
• Stopover yapmayı düşünüyorsanız, biletinizi almadan, hava yolu ile görüşmeli ve bir sonraki uçuş yapmayı düşündüğünüz tarihteki bilet yoğunluğunu gözden geçirmelisiniz.
• www.airwander.com diye muhteşem bir site var. Buradan size en uygun stopover yapılabilecek bir uçuş planlamanız mümkün.

Charter uçuş nedir?

Kelime anlamı olarak kiralamak anlamına gelmektedir. Normal tarifeli seferler dışında, bir acentenin veya bir firmanın, özel bir hizmet için kiralamış olduğu uçak ile yapılan uçuşa “Charter uçuş” adı verilir.

• Genelde charter uçuşlar tarifeli uçuşlara göre daha ucuz olurlar. Ama özel bir dönem (bir futbol maçı, bir festival vb.)  için planlanan uçuşlar daha da pahalı olabilmektedir.
• Charter uçuşlar için, klasik bilet alımında yaptığınız gibi bilet alamazsınız, biletler seyahat acentelerinden temin edilebilmektedir. Bu seferler tarifeli uçuşlar gibi kesin saatlerinde kalkmayabilirler. Saatleri değişebilir.

Charter uçuşları genelde yurt dışı turlarında bulabilirsiniz

• Bu uçuşlar genelde yurt dışı turlarında çok sık karşımıza çıkmaktadır. Charter uçuş yapılan bir yurt dışı turu satın aldıysanız, uçuşunuzdan 1-2 gün önce mutlaka uçak saatini kontrol etmenizde fayda var.  Çünkü tur şirketlerinin charter uçuşlarda, uçak saatini değiştirme yetkisi bulunmaktadır.

Codeshare uçuş nedir?

Hava yolu firmalarının birbirleri ile anlaşmaları sonucu ortaya çıkarttıkları uçuş şeklidir. Bu uçuş şekli ile yolculara bir hava yolunun tek başına sunabileceği gidilebilecek şehir seçeneğinden çok daha fazlası sağlanmaktır.

Örneğin;

• İstanbul’dan Avustralya’ya bilet arıyorsunuz. Karşınıza İstanbul-Hindistan, Hindistan-Avustralya şeklinde, aktarmalı ve THY’nin logosunun bulunduğu bir uçuş çıktı. Fiyata baktınız iyi geldi, dediniz ki bu fiyata hem de THY ile gidebileceğim. Ama detayları okumadınız.
• İstanbul’da check-in yapmaya gittiniz, uçuşlarınız için size 2 tane bilet verdiler. İstanbul-Hindistan arası gayet güzel Türkçe ve alışık olduğunuz THY bileti ama diğeri Hindu hava yollarına ait ve üzerinde Hintçe yazılar bulunan, uçuş numarasının farklı olduğu, THY biletine hiç benzemeyen Hindistan-Avustralya bileti. İşte bu codeshare uçuş 🙂 Özetle, İstanbul’dan, Avustralya’ya çok yolcusu olmayan THY’nin, İstanbul’a oranla Avustralya’ya daha fazla yolcu ve seferi olan Hindu Hava yolu ile yapmış olduğu bir anlaşma.

Codeshare uçuşlar yolcu dostu

• Codeshare uçuşlar genelde yolcuların yararına olacak şekilde planlanmaktadır. Ancak bir codeshare uçuş bileti almadan dikkat edilmesi gereken şu hususlara dikkat etmekte fayda var;
• İlk olarak bilet almadan uçuşunuzun codeshare mi değil mi olduğunu kontrol edin. Edin ki yukarıdaki örnekte açıkladığım gibi check-in esnasında ama ben biletlerimi THY’den almıştım demeyin.

Sürprizler olabilir 🙂

• Yukarıdaki örnekten ve İngilizce bilmediğinizi var sayarak devam edelim. İstanbul’dan-Hindistan’a kadar THY ile alışık olduğunuz yemekleri yiyerek, bildiğiniz içecekleri içerek, Türkçe konuşan kabin görevlileri ile karşılıklı anlaşarak ve ekranınızdan Türkçe dil seçeneği ile istediğiniz programı izleyerek gittiniz. Hindistan’da bindiğiniz uçakta ise hiç sevmediğiniz Hint yemekleri, tuhaf içecekler, Hintçe veya İngilizce konuşan kabin ekibiyle anlaşamadan ve ekranınızdan Hintçe veya yine İngilizce dil seçenekleri olan programları izleyemeden gidebilirsiniz.

Codeshare uçuşlar daha ucuz

• Direkt uçuşlara göre codeshare olarak yapılan uçuşların biletleri daha makuldür.
• Gitmek istediğiniz yer için birden fazla firmadan, birkaç işlem yaparak bilet almak yerine, bir firmadan, tek işlem sonucu tüm biletleri almış olursunuz.
• Codeshare uçuşlar genelde hava yolu firmalarının program ortakları arasında yapıldığından, mil birikimi açısından da fayda sağlamaktadır. Uçuş yapılacak diğer firma da çok büyük olasılıkla sizin mil kazanabileceğiniz bir firma olacaktır.

Open-jaw uçuş nedir?

Bana sorarsanız bir seyahat severin mumla aradığı özellikli uçuştur diyebilirim. Nedeni ise, gidecek olduğunuz şehirden geri dönme zorunluluğu olmayışı veya gittiğiniz şehre dönme zorunluluğu olmaması hatta iki farklı yerlerin işin içine sokulabilmesi 🙂 Daha fazla kafa karıştırmadan hemen örnekleyelim;

Üç farklı çeşidi bulunmaktadır;

• Destination open-jaw, Ankara’dan Berlin’e uçarak, Münih’ten Ankara’ya dönmek.
• Origin open-jaw, Ankara’dan Berlin’e uçarak, Berlin’den İzmir’e dönmek.
• Double open-jaw Ankara’dan Berlin’e uçarak, Münih’ten İzmir’e dönmek.

Gelelim fayda ve olası zararlarına;

• Fiyat; gidiş-geliş uçuşlarına göre veya iki farklı parkur için alacağınız uçuşlara göre daha makul fiyatlıdır. Özellikle gidiş-geliş için alabileceğiniz uçuşlara göre çok daha avantajlı olabilir.
• Gittiğiniz şehirden dönme zorunluluğu olmayışından dolayı size daha fazla seyahat özgürlüğü tanır. Bu sayede birden fazla yeri kolaylıkla gezebilir ve gördüğünüz yerlere geri gelme zahmetini ortadan kaldırmış olursunuz.
• Bir origin open-jaw uçuştan bilet bularak, ilk çıkış noktanıza dönmeyip, kendinize ülkeniz içerisinde de tatil planlayabilme imkânı sağlayabilirsiniz.

Dezavantajları ise;

Gitmiş olduğunuz yerden kiraladığınız aracı farklı bir noktaya bırakacağınız zaman sizden alacağı “tek yön ücreti”. Bu durum bazen neredeyse ucuza aldığınız open-jaw uçuştan ettiğiniz kar kadar olduğundan bu konuya dikkat.

• Yukarıdaki örnek üzerinden gidecek olursak, Ankara’dan Berlin’e bir open-jaw uçuş buldunuz ve aldınız. Berlin’den Münih’e kadar olan ulaşım tamamen size ait olduğundan dolayı, dönüş uçuşu için Münih’e herhangi bir nedenle ulaşamama durumunda yeni bir dönüş bileti almanız gerekebilir. Seyahatinizin zaman planlamasını iyi yapmadan open-jaw bilete yanaşmayınız.

Peki, bu open-jaw uçuşları nerede bulacağız?

Genelde çok karşımıza çıkmamakla beraber, Cruise turları planlayan turizm şirketler tarafından çok fazla sunulmaktadır. Çünkü gemi ile başlanılacak rota farklı bir yerde bitebildiğinden bu tarz uçuşları genelde o firmalarda bulabilirsiniz.

Bu işin kompedanı google’ın geliştirmiş olduğu http://matrix.itasoftware.com/ adresi. Bunun yanında internette www.flynous.com, www.travelfree.com, www.fly4free.com/flight-deals/open-jaw/,  gibi promosyon bilgisi veren siteleri takip ederek de güncel open-jaw bilet bulma imkanınız yüksek.

Hangi arama motorlarını kullanmalıyız?

Ayrıca bilet ararken kullandığınız arama motorlarındaki (skyscanner, momondo, expedia vb.) “çoklu uçuş” ya da “multi city” bölümünden de open-jaw uçuş bulabiliriz. 

Doğru uçuşunuzu buldunuz artık seyahatinizi planlayabilirsiniz 🙂 Yolculuğunuza çıkmadan okumanız gereken bir diğer yazıyı buraya bırakıyorum 🙂 “Uçak tutması nedir nasıl engellenir?” yazımı okuyarak rahat bir yolculuk çıkarabilirsiniz.

Emniyetli uçuşlar…